Chi tiết bài viết

Bạn nghĩ sao về việc Mỹ đóng cửa chính phủ, thà không chi tiền còn hơn chi sai, qua bài phân tích bên dưới
-- 

Ở xứ Tây nào đó có 3 các đối tượng sau:

1. Quốc hội: người giữ két sắt

2. Chính phủ: là công ty

3. Phe Dân chủ và phe Cộng Hòa: người giữ chìa khóa két sắt

1. Nguyên nhân chính: Bế tắc ngân sách (Tranh chấp "cách tiêu tiền")

Lý do trực tiếp nhất khiến chính phủ Mỹ đóng cửa là Quốc hội không thông qua các dự luật chi tiêu cho năm tài khóa mới (bắt đầu từ ngày 1 tháng 10).

• Vấn đề cốt lõi: Không phải là hết tiền, mà là không thống nhất được cách tiêu tiền. Hai đảng (Dân chủ và Cộng hòa) có bất đồng sâu sắc về các vấn đề chính sách và mức chi tiêu cụ thể.

• Ví dụ trong vụ việc này: Đảng Dân chủ muốn gia hạn các khoản trợ cấp y tế cho người thu nhập thấp, trong khi phe Cộng hòa muốn cắt giảm chi tiêu để thu hẹp quy mô chính phủ. Sự đối đầu chính trị này khiến các dự luật cần thiết bị bác bỏ.

2. Cơ chế nào dẫn đến "Shutdown"? (Quyền lực của Quốc hội)

Cơ chế "đóng cửa" là một hệ quả bắt buộc của luật pháp và Hiến pháp Mỹ, cụ thể là:

• Quyền lực Chi tiêu (Power of the Purse): Theo Hiến pháp, Quốc hội (gồm Thượng viện và Hạ viện) là cơ quan duy nhất có quyền thông qua mọi khoản chi tiêu của chính phủ liên bang. Tổng thống không có quyền tự ý chi tiền.

• Đạo luật chống Thiếu hụt (Anti-Deficiency Act): Đây là luật quy định rằng các cơ quan liên bang không được phép tiêu tiền nếu chưa có dự luật được Quốc hội thông qua và ký ban hành thành luật.

• Hạn chót (Deadline): Hàng năm, Quốc hội phải thông qua 12 dự luật chi tiêu cho năm tài khóa mới trước ngày 1/10.

• Kết quả: Khi deadline đến mà các dự luật này chưa được thông qua (hoặc chưa thông qua dự luật tạm thời gọi là CR - Continuing Resolution), các cơ quan không thiết yếu buộc phải ngừng hoạt động vì không có ngân sách hợp pháp để trả lương và vận hành. Đây chính là "shutdown."

Nói nôm na, Quốc hội là người giữ két sắt. Nếu hai người giữ chìa khóa (Dân chủ và Cộng hòa) cãi nhau, két sắt bị khóa, thì công ty (Chính phủ) phải tạm dừng làm việc!

Cứ mỗi lần Quốc hội Mỹ bế tắc ngân sách, Chính phủ lại "shut down" (đóng cửa). Nghe thì loạn, nhưng đây chính là cơ chế khiến thế giới phải nể phục hệ thống Mỹ.

1. Không thể lách luật: Dù Tổng thống là ai, hay đảng nào cầm quyền, nếu Quốc hội (người giữ ví tiền của dân) chưa ký, thì không một đồng nào được chi. Việc phải ngừng hoạt động (shutdown) là một cơ chế tự động, không có ngoại lệ.

2. Minh bạch tuyệt đối: Mọi cuộc tranh cãi về chi tiêu (vì sao không thông qua? Cần tiền cho y tế hay cắt giảm?) đều diễn ra công khai trước toàn dân. Mọi cơ quan đều phải công bố dịch vụ nào ngừng, nhân viên nào nghỉ.

3. Kiểm soát quyền lực: Chính cái sự "hỗn loạn" này là bằng chứng rằng quyền lực bị kiểm soát tuyệt đối. Không ai, không một đảng nào có thể độc đoán. Họ buộc phải đàm phán, phải thỏa hiệp.

Sự kiện này cho thấy, ở Mỹ, Luật pháp đứng trên Chính quyền và quyền lực người dân (thông qua Quốc hội) đứng trên tất cả. Cái giá phải trả là sự bất tiện và thiệt hại kinh tế ngắn hạn, nhưng cái được là sự vững chắc của thể chế trong dài hạn.

Bạn nghĩ sao về cơ chế "thà đóng cửa còn hơn chi sai" này? ????

#ChinhPhuMyDongCua #MyMinhBach #KiemSoatQuyenLuc #TheCheMy